Nee, we zijn nog niet zover dat loot boxes verboden worden. Maar de Kansspelautoriteit (KSA) heeft naar aanleiding van eerdere klachten door bezorgde ouders en instanties onderzoek naar deze virtuele schatkistjes gedaan. Men is tot de conclusies gekomen dat bij een aantal spellen deze loot boxes eigenlijk een kansspel vormen dat aan veelal minderjarigen wordt aangeboden.
De producenten hebben tot juni gekregen om dit recht te zetten. Probleempje: het zijn zonder uitzondering bekende games van internationale game producenten. Het is maar de vraag of die zich zomaar zullen aanpassen aan de oekaze uit Nederland. Ik zet de situatie rond de loot boxes even op een rijtje.
Wat zijn loot boxes ook alweer?
Even terug naar november 2017. Toen werd het spel Star Wars Battlefront II gelanceerd. Al snel bleek je in dat spel eigenlijk alleen maar vorderingen te kunnen maken als je in-game aankopen deed en zogeheten loot boxes probeerde te verzamelen. Het leidde tot protesten van spelers wereldwijd en uitgever EA besloot de game aan te passen. Het neveneffect was echter dat die loot boxes ook meer aandacht kregen. Deze keer van bezorgde ouders en toezichthouders.
Loot boxes kun je tijdens een game winnen of kopen en bevatten extra attributen die jou in de game verder kunnen helpen of meer status geven ten opzichte van medespelers. Denk daarbij aan wapens bij een shooter game, extra skills bij een voetbalgame of mooiere kleding voor jouw personage. Het is natuurlijk niet nieuw dat je door te betalen jezelf vooruit kunt helpen in een game, maar met loot boxes introduceert men een gokelement. Je moet er namelijk voor betalen zonder dat je vooraf weet wat erin zit. Daarmee wordt het een soort loterij, waarbij de KSA extra kritisch is op het feit dat de items buiten het spel verhandeld kunnen worden en dus een economische waarde hebben. Bovendien worden de loot boxes zo gepresenteerd dat de – vaak minderjarige – gamers echt worden verleid er hun geld aan uit te geven.
Onderzoek naar loot boxes
Concreet zijn er tien populaire games onderzocht waarvan er bij vier is vastgesteld dat ze in strijd handelen met de kansspelwetgeving. Namen heeft de KSA niet genoemd, maar het lijkt te gaan om Dota2, PubG, Rocket League en … Fifa18. Die laatste titel ontbreekt in weinig gezinnen en dat maakt het nieuws extra groot.
De KSA heeft de producenten verzocht voor 20 juni hun spellen aan te passen. Daarna kan er worden gehandhaafd. Dat kan in de vorm van boetes, maar ook door een verbod op de verkoop.
“Ik roep alle gamebedrijven op om loot boxes niet meer toegankelijk te maken voor kinderen en verslavende elementen eruit te halen” (Marja Appelman, directeur Kansspelautoriteit)
Wat betekent dit voor de games met loot boxes?
Interessant is om te zien wat de reactie van de game producenten wordt. Dat zal vooral afhangen van de reacties uit andere landen. Ook daar loopt al langer het debat rond de loot boxes. Nemen andere landen de maatregel van de KSA over? Dan worden ze in de hoofdkantoren van EA en andere gameleveranciers ongetwijfeld zenuwachtig. Als de KSA waarschuwing niet wordt overgenomen, zullen ze waarschijnlijk hun schouders ophalen.
Bij het publiek zijn de meningen verdeeld. Het verslavende effect is er volgens velen wel degelijk, maar tegelijkertijd vragen veel mensen zich af waarom er dan nog wel Panini voetbalplaatjes mogen worden verkocht. Want iedereen weet dat je daar talloze mapjes met kaarten moet kopen voor je eindelijk Ronaldo hebt. En ondertussen heb je al je zakgeld uitgegeven en al 5x de volstrekte anonieme rechtsback van FC Bal-op-het-Dak gekregen. Het lijken wel loot boxes.
